„PO PROSTU KOCHAM TO ROBIĆ” – wywiad z Wiesławem Hołdysem, twórcą i reżyserem Teatru Mumerus
W 2024 roku Teatr Mumerus rozpoczął obchody 25-lecia działalności. Krakowski teatr zajmuje ważne miejsce na artystycznej mapie, gromadząc wokół siebie widzów, których fascynuje awangardowa wizja twórców. O powstaniu teatru, inspiracjach, kondycji teatrów nieinstytucjonalnych i planach na kolejne lata rozmawiam z twórcą – Wiesławem Hołdysem.
Fot.: Jacek Maria Stokłosa
Maria Piękoś-Konopnicka: To może zaczynając od początku – w jakich okolicznościach powstał Teatr Mumerus?
Wiesław Hołdys: W 1988 roku skończyłem Wydział Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie (gdzie miałem fantastycznych nauczycieli, a to, co mi przekazali, jest dla mnie bezcenną wartością – ale to temat na oddzielną opowieść), a Teatr Mumerus powstał w 1999 roku. Przez te jedenaście lat – od ukończenia szkoły teatralnej do założenia Mumerusa – pracowałem w różnych teatrach instytucjonalnych w Polsce. Już po paru latach zacząłem się nosić z myślą o założeniu autorskiego teatru – dlatego że odczuwałem pewne kłopoty w realizacji własnych pomysłów w strukturach teatrów instytucjonalnych. Wtedy zaczęto raczej oczekiwać wpisywania się w jakieś istniejące mody, trendy, co akurat mi nie odpowiadało, gdyż kiedy zauważam, że coś jest modne w sztuce, instynktownie od tego uciekam.
W 1998 roku byłem etatowym reżyserem w teatrze w Tarnowie i tam realizowałem przedstawienie „Sanatorium pod Klepsydrą” według Bruno Schulza. Zebrała się w tym przestawieniu grupa aktorów, którym przedstawiłem pomysł na własny, nieinstytucjonalny teatr autorski. Oni go podchwycili (wydawało mi się, że nawet z pewnym entuzjazmem) i na bazie tej grupy założyliśmy formalne stowarzyszenie, a w listopadzie 1999 roku daliśmy pierwszą premierę. Spektakl nosił tytuł „Mumerus”. Była to adaptacja pierwszej polskiej encyklopedii, „Nowych Aten” księdza Benedykta Chmielowskiego [„Nowe Ateny Albo Akademia Wszelkiey Scyencyi Pełna: Na Rozne Tytuły, iak na Classes Podzielona, Mądrym dla Memoryału, Idiotom dla Nauki, Politykom dla praktyki, Melancholikom dla rozrywki Erigowana: Alias O Bogu [...] O Zwierzu [...] O Językach [...]." – przyp. MPK]. To jest encyklopedia, która co prawda napisana została w XVIII wieku, ale przedstawia pewien stan wiedzy średniowiecznej, przekazanej pięknym, barokowym językiem. W dodatku bardzo zabawna.
A sam Mumerus to jedno ze zwierząt opisanych przez Benedykta Chmielowskiego: „Mumerus jest Zwierz osobliwy w Lybii, który łup swój, albo pożywienie, zawsze na jedenaście dzieli części, dziesięć zjada, jedenastą na dalszy czas rezerwuje”.